Balın kristalleşmesi hepimiz için merak uyandıran bir konu peki bu konuda uzmanlar ne diyor? Gerçek ham balın uzun yıllar kendisini koruyabilmek için kristalize olma özelliği olduğunu, halk tabiriyle şekerlenerek, sertleştiğini ve donarak kristalize olduğunu biliyor musunuz?

Tarih boyunca doğal bir birçok medeniyet tarafından ilaç olarak kullanılan bal, sofralara kattığı lezzet ve tüketenlere sağladığı faydalarla hayatımızın en gözde şifa kaynağına sahip besinleri arasında gösteriliyor. Özellikle bilinçli tüketicilerin günümüzde artmasıyla aranan bir gıda haline gelen gerçek bal maalesef çokça suistimal edilir hale geldi.

Birçok yerde gördüğünüz ve satılan balların ise gerçek olup olmadığı merak konusu. Balın, raf ömrü en uzun gıdalar arasında yer aldığını ve çam balının hariç gerçek balların kristalleştiğini belirten bal uzmanları ve arıcılılar aslında balın kristalize olduğunu yüzyılladır biliyor. Balın yapısında meydana gelen bu değişiklik balın yüzyıllarca bozulmadan saklanabilen bir gıda olmasını sağlıyor. Gerçek ham balın şekerlenmesinin, kristalize olmasının doğal bir olay olduğu, balın sadece görüntü değişikliğine uğradığı ve bu hale gelen balın sahte veya gerçek olmayan bal olarak adlandırılmasının hiçbir bilimsel dayanağı yoktur.

Balın bir nevi fermantasyona uğrayarak içindeki polenlerin mayalanması ile başlayarak su ve şekerin kristal tanelerine dönüşmesi olarak özetleyebileceğimiz bu süreç, balın türüne, içindeki polen miktarına, balın bulunduğu ortam sıcaklığına göre değişiklik gösterir. Kimi ballar çok hızlı kristalize olurken bazıları geç kristalize olur. Balın kristalize olmasına takılmak yerine kristalize olmayan balı sorgulamak gerekir. Çünkü günümüzde kullanıcıların bu önyargılarını gidermek için, yani balın kristalize olmasını engellemek için bal birçok endüstriyel işleme tabi tutulabilmektedir. Sofranıza gelen bal kristalize olmayacak bir biçimde size sunulabilir. Kristalize olması geciktirilebilir veya hiç kristalize olmayacak hale getirilebilir. Peki bunca işlem bala zarar vermez mi? Endüstriyel işlemler balın değer kaybetmesine sebep olur mu? Bu soruların cevabı maalesef evet.

Gerçek bal donar ve kristalize olur.

Gerçek balın kristalize olduğu aşikardır. Ancak donan her balın gerçek bal olmadığı da unutulmamalıdır, Hakiki çiçek balı çabuk donar zamanı ortam sıcaklığı ve balın içeriğine göre değişir. Ancak glikoz şurubu ve esans eklenerek bal adı altında satılan sahte ballar kristalize olmaz. Bal, binlerce yıl bozulmadan kalabilmek için kendisini korumaya alır ve bu nedenle kristalleşir. Kristalize olan bal, besleyici özelliğinden ve lezzetinden hiçbir şey kaybetmez. Ve eski akıcı haline basit işlemlerle hızlıca dönebilir. Özellikle Avrupa ülkelerinde kristalize bal kullanımı oldukça yaygındır. Bizde ise donan bala şeker benzetmesi yapılır ama değildir. Hakiki, doğal ham çiçek balı donar, şekerlenir ve kristalize olur. Bu balda doğal bir olaydır.

Sahte bal ile ham bal arasındaki fark nedir?

Ham bal, doğal bal, saf bal, gerçek bal ve sözde 'sahte' bal arasındaki farklar konusunda genellikle kafa karışıklığı vardır. Basitçe söylemek gerekirse, ham, doğal, saf, filtresiz ve gerçek bal temelde aynı şeydir - %100 bal. Bu, kavanozdaki balın bir fabrikada değil, arılar tarafından yapıldığı anlamına gelir. Ham bal satın almak istiyorsanız doğru yere geldiniz! Siristat Ham Bal ürün yelpazesi %100 saf ve doğaldır ve buradan ham bal satın alabilirsiniz .

Sahte bal, tatlar, dolgu maddeleri, boyalar ve şeker ile değiştirilmiş bal benzeri bir ürünü ifade eder. Aslında, bazı sahte 'ballar' hiç arı balı bile görmeyebilir, bunun yerine glikoz şurupları, invert şeker çözeltileri (rafine şekerden) veya mısır, kamış veya pancar şurubu karışımından üretilebilir.

Sahte balın ne olduğunu açıkladığımıza göre artık saf, ham ve gerçek balın farklarına bakalım. Satın alınabilen farklı arı balı türlerinin kabaca bir hiyerarşisi vardır ve hiyerarşinin en üstünde %100 gerçek doğal bal veya ham bal bulunur.

Ham bal nedir?

Ham bal doğrudan arı kovanlarından gelir ve minimum işlemden geçer. En gerçek anlamıyla ham bal, doğrudan petekten, endüstriyel işlemden geçmeden ve bala zarar verecek hiçbir katkı yöntem kullanılmadan alınır. Bu tür ballara ham filtre edilmemiş bal da denilebilir. 

Türkiye’de ham bal olarak satılan balların çoğu, balın tüm doğal iyiliğini koruyan minimum düzeyde işlenmiş baldır.

 ABD Ulusal Bal Kurulu'na göre ham bal şu şekilde tanımlanır:

"arı kovanında var olduğu şekliyle veya ekstraksiyon, çökeltme veya ısı eklemeden süzme yoluyla elde edilen bal."

Avustralya Yeni Zelanda Gıda Standartları (FSANZ) balı şu şekilde tanımlar:

“Bal arılarının çiçeklerin nektarından ürettikleri ve arıların kovan içinde bala dönüştürdükleri doğal tatlı madde.” 

Ham bal, viskoz bir bal sıvısında asılı duran polen parçacıkları, arı sütü, propolis ve küçük balmumu parçacıkları içerir ve diğer bileşenlerin veya maddelerin eklenmesiyle veya insanlara faydalı bileşenlerin çıkarılmasıyla tağşiş edilmemiştir.

Ham balın minimum düzeyde işlenmesi, doğanın yarattığı bu lezzetli, besleyici gıdanın sağlık yararları da dahil olmak üzere gerçek arı balının tüm değerli doğal özelliklerini içermesini sağlar. Uzmanlar tarafından önerilen bal ve en iyi bal olarak tavsiye edilen bal, türü budur.

Siristat Bal olarak sadece ham bal satıyoruz. Balımız pastörize edilmemiştir ve size kendi arılığımızın ürünleri olan butik arıcılık ürünü, geleneksel organik üretim teknikleri ile üretilmiş en kaliteli saf ham balı sunuyoruz. 

Ham bal ve işlenmemiş bal ile aynı mıdır?

İşlenmemiş veya pastörize edilmemiş bal, doğrudan petekten alınan ve muhtemelen polen taneleri, mum ve propolis içeren en saf haliyle ham baldır.  

Siristat Arıcılık ürünü ham balımız minimum düzeyde işlenir. Doğrudan arıcılarımızdan aldığımız bal, birikintileri gidermek için yalnızca nazikçe süzülür. 

Ham balın ne olduğunu öğrendiğimize göre artık sahte bala bir göz atalım. 

Sahte bal nedir?

Sahte bal, glikoz şurupları, invert şeker çözeltileri (rafine şekerden) veya mısır, kamış veya pancar şurubu gibi arı dışı ürünler içeren bal benzeri ürünler için kullanılan terimdir.  

Sahte bal, çiğ bal gibi görünse de temel fark, doğada değil, bir fabrikada üretilmesidir. Veya arılıkta doğal olmayan şekerlerle arıların beslenmesiyle üretilen baldır. Ayrıca sahte bal: 

• Balın hacmini artırmak, üretim maliyetini ve fiyatını düşürmek için eklenen daha ucuz glikoz veya diğer şeker şurupların bir karışımını içerir;
• Balı sulandıran yüksek bir bileşime sahiptir, yine ürünün hacmini ve dolayısıyla karı artırmak için kullanılır ve boyalar ve tat arttırıcılar gibi yapay veya sentetik bileşenler eklemiştir.

Sahte bal, gerçek balın doğal tadına, dokusuna ve aromasına sahip olabilir. Hatta gerçek bir baldan daha fazla aroma içerebilir ve genellikle rafine şekerler içerir. 

En önemlisi, sahte balın sağlık açısından saf bal ile aynı faydaları yoktur.

Ticari bal ne olacak? 

Ticari olarak satılan ballar, işlenmiş bal, tağşişli bal, sahte bal olarak değişir ve belirttiğimiz gibi bu ballar az bal, tağşişli bal veya hiç bal içermeyebilir!

Satılan ticari olarak üretilen balların çoğu ile işlenmemiş ham bal arasındaki temel fark, ticari olarak üretilen balın çok yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılması ve çok düşük mikron seviyesine kadar filtrelenmesidir. Bu, kristalleşme sürecini yavaşlatmak veya durdurmak, baldaki "puslu görünümü" gidermek için yapılır- esasen raf ömrünü ve estetiğini artırmak içindir.

Ne yazık ki bu endüstriyel işlemlerin de bal üzerinde olumsuz bir etkisi var.

Bal filtreleme işlemi nedir, nasıl yapılır?

Filtrelenmiş bal, ham balda asılı halde bulunan tüm partikülleri uzaklaştırmak için ince bir filtreleme işlemine tabi tutulmuş baldır. Bunlar arasında polen taneleri, balmumu ve propolis bulunur. Çoğu zaman, balı daha sıvı hale getirmek ve süreci hızlandırmak için süzme işleminde ısı da kullanılır.

Bal pastörizasyon işlemi nedir, nasıl yapılır?

Pastörizasyon, balın yüksek bir sıcaklığa kadar ısıtılmasıdır. Bu süreç balın doğal özelliklerini yok eder ve ham balın fito besinlerinin çoğunu ortadan kaldırır. Balı bu şekilde ısıtmak sadece ham baldaki zengin besinleri öldürmekle kalmaz, aynı zamanda pastörizasyon, gerçek balın lezzetini ve orijinal özel kokusunu da azaltır. 

Pastörizasyon ve filtreleme balın rafta daha temiz ve çekici görünmesi için kullanılır. Bu işlem ayrıca balın daha sıcak olması nedeniyle balın viskozitesini düşürür, işlenmesini ve paketlenmesini kolaylaştırır.

Birçok yönden, pastörize bal artık onu ham bal yapan elementlere sahip değildir, bu da ticari olarak üretilen balı gerçek balın rafine edilmiş bir kopyası yapar.

Gerçek arıcılardan gerçek bal

Ham bal, Siristat Arıcılık gibi arıcılar tarafından üretilir. 

Siristat Arıcılık ve güvendiğiniz diğer arıcılardan bal satın aldığınızda, balın yerel kovanlarından çıkarıldığından ve minimum düzeyde işlendiğinden emin olabilirsiniz. Ham veya gerçek bal, balın doğal bileşenlerini (polen, balmumu, propolis ve arı sütü) barındırır ve böylece doğanın %100 gerçek besleyici balın gerçek faydalarını sağlar.

Ham balın minimum işlenmesi nedir?

Minimum işleme ile ne kastedildiğini merak ediyorsanız, bu, balın peteklerden sağım makineleri vasıtası ile sağılarak petek kalıntılarının giderilmesidir- iyiliğinden hiçbir şey kaybetmeden kavanozlamak için bazı markalar tarafından küçük miktarlarda yeterince akmaya yetecek kadar ısı uygulanabilir. Siristat Arıcılık üretimi ham ballar hasat sonrası hiçbir ısıl işleme tabi tutulmaz. Balların kristalize olması donması durumunda bu durum müşterinin kendi inisiyatifine bırakılır. İsteyen müşterilerimiz balını donmuş kristalize halde ve çözündürülmüş akışkan halde satın alır.

Bal sağım sürecinde, balın peteklerden süzülmesi sırasında toplanmış olabilecek, süzme balda olması istenmeyen petek vb. Büyük parçacıkları çıkarmak için hafif bir elekte de kullanılabilir. Parçacıklar arasında, balmumu parçaları ve diğer bal olmayan kalıntılar bulunur. 

Minimal işlem balın doğal bileşimini değiştirmez. Tüm doğal sağlık yararlarını ve besin değerini korur. Ayrıca sadece %100 doğal, saf ham balın sunduğu lezzetli tadı, harika aromayı ve dokuyu korur. Bu işlemler zorunluluk sebebiyle yapılır. Kendi evinizde de olsa balı, kendinizde üretseniz bile bu basit sağım ve süzüm işlemlerini yapmanız gerekir. Ama kara kovan petek ballarımız sağım ve süzüm işlemi yapılmadığı için hiçbir işlemden geçmeden direk paketlenen ham ballardır

Ham bal nasıl anlaşılır?

Ticari olarak üretilen bal ile karşılaştırıldığında, Ham balı, ince dokulu kristaller, petek parçacıkları ve polen benekleri nedeniyle hafif bulanık bir görünüme sahip olabilir. Balın çeşidine bağlı olarak (nektarın ağırlıklı olarak elde edildiği ağaç veya çiçek türü), kilerde saklanırken ham bal kristalleşmeye başlayabilir. Çok çiçekli ballar uygun ortamda kısa süre içinde kristalleşmeye başlar. Ham bal puslu bulanık görüntü alarak ve kristalleşmeye başlayarak birçok kişinin tercih ettiği daha tanecikli bir doku kazanabilir, ancak bu, lezzeti veya besin değerini değiştirmez.

Balın sahte mi ham bal mı olduğu nasıl anlaşılır?

İşte balınızın sahte bal mı yoksa ham bal mı olduğunu test etmenin dört basit yolu. Fakat bu yöntemler günümüzde kesin değildir çünkü balın artık sahte bal üreticileri balın birebir içeriğine uygun sahte balları piyasaya sürmektedir. Bu basit sahte bal testlerini uygulasanız bile en kesin yöntem laboratuvar analizleridir. Tüketicilerin çokca sorduğu ve uyguladığı yöntemlerden bazılarını sizlerle paylaşıyoruz. Ama kişisel deneyimlerime dayanarak şunu rahatlıkla söyleyebilir ki sahte olduğunu kesin bildiğim veya tağşişli ballarında bu evde yapılabilen bal testlerinden başarı ile geçtiğini bizzat görmüşümdür.

1. Bir bardak suya bir çay kaşığı bal damlatın. Sahte bal hemen erimeye başlayacak, ham bal bozulmadan bardağın dibine düşecektir. Glikozdan imal edilen ballarda işe yarar ama tağşişli ballarda işe yaramaz.
2. Parmağınıza bir damla oda sıcaklığında veya daha soğuk bal koyun, 'bal' yayılırsa sahte baldır. Bileşimini koruyorsa ve damla olarak kalıyorsa, o zaman ham gerçek baldır.
3. Çiçek balınızı bir süredir yiyorsanız ve akışkan halinde kalıyorsa, o zaman sahte bal olabilir. Çoğu gerçek bal zamanla kristalleşir. Salgı balları buna dahil değildir.
4. Son olarak, yanmamış bir kibriti balınıza batırın. Çıkarın ve yanıp yanmadığını görmek için vurun. Ham bala batırılan bir kibrit çöpü, balı yakan alevle birlikte yanar. Sahte bala batırılmış bir kibrit çöpü başarılı bir şekilde yanmaz. Bunun nedeni 'balda' çok fazla nem olmasıdır.  Ama tağşişli yani karışımlı balda buda işe yaramaz

Kaliteli polifloralı ham balı

İnsanlar genellikle “ham bal nedir?” diye sorarlar. “Gerçek bal nedir?”, “Doğal bal nedir?” diye de sorabilirler. Veya “saf bal nedir?” Umarız bu gönderi, bunlarla sahte bal arasındaki farkı nasıl anlayacağınızı öğrenmenize yardımcı olmuştur.

Artık gerçek balın değerini bildiğinize göre, ham bal satın almak istiyorsanız, yalnızca kendimizin üretip, ambalajlayarak satışa sunduğumu doğal bal ürünlerini satın almanızı öneririz. 

Siristat Arıcılık web sitemizde satışa sunulan ürünler, üst kalite kriterleri ile doğal organik arıcılık teknikleri ile en iyi kalite, ham, gerçek ve doğal bal olarak üretilmektedir.  İşletmenizde, ticari mutfağınızda, restaurant ve otelinizde bal kullanıyorsanız, web sitemiz üzerinden en iyi gerçek ham bal için sipariş verebilir, toptan satın alabilirsiniz.

Özel ham bal yelpazemizde  Polifloralı Bal, Yayla Balı ve AkasyaBalı ve KremBal gibi   bazı lezzetli gurme bal karışımları bulunur.

Gerçek ham karakovan petek bal arıyorsanız, bu da bizde mevcuttur